Eraginkortasuna hobetzea da ardatzetako bat gaur egun dugu plan estrategikoan. Helburu horrekin batera, bi ekintza gunetan jarria dugu arreta, gaur egun, arlo logistikoaz ari garela: nola sinplifikatu eta eraginkorrago bihurtu saltokietako operazioak eta nola diseinatu hornikuntza sistema gero eta eraginkorrago bat.

Bigarren ekintzari dagokionez, maiatzean, plan bat abiatu genuen salgaiak jasotzeko plataformetan darabilgun prozesua hobetzeko. Hortaz, fabrikatzaileen eskaerari erantzun genion, garraiolariak zain egon beharreko denbora optimizatzen baita horrela. Zamalana leuna izan dadin laguntzen duen parrilla bat eratu dugu, eta salgaiak jasotzeko operatibak berrikusi eta optimizatu ditugu. Era berean, garrantzitsua da gure hornitzaileek eurei dagozkien baldintzak betetzea.

“Aurreneko emaitzek erakusten dute %10-15 hobetu dela garraioek zain eman behar duten denbora”.

Oraingoz, Elorrioko eta Abrerako plataforma logistiko orokorren prozesuetan ezarri ditugu hobekuntza horiek, bai eta CAPRABOko, Jundizko eta Zaragozako plataformetako hozte prozesuetan ere. Gaur egun, haragiaren eta frutaren prozesuetara ari gara zabaltzen, orobat Zaragozako salgai orokorren plataformara ere.

Operatiba fintzeko prozesuan jarraitzen badugu ere, paraleloan, hornitzaileak puntualtasuna hobetzen ari dira; lehenbiziko emaitzek erakusten dute %10-15 hobetu dela garraiolarien itxaronaldia, eta deskargarako denbora maximoa 2 ordukoa ezarri du plataformak.

Jarraitzen dugu elikadura osasungarri eta orekatsu baten aldeko eredua indartzen; alde horretatik, palma gantza kendu dugu gure markako produktuetatik. Guztira, 43 fabrikatzaileren 308 produktu birformulatu dituzte lau urte pasa iraun duen lanean, eta dagoeneko eskura daude gure denda sare osoan.

Gauzak horrela, jarraitzen dugu pausoak emanez elikadura osasungarria eta orekatsua markaren bidez merke eskaintzeko bidean. Helburu hori ezin utzizkoa zen, eta 2018an berritutako Osasunaren eta Iraunkortasunaren aldeko 10 konpromisoen parte.

“Gure Batzorde Zientifikoak eman dio balekoa ekimenari; hark bermatzen du osasunean eta elikaduran egiten diren proposamenek betetzen dituztela komunitate zientifikoak seinalatzen dituen beharrak eta lehentasunak“.

Birformulatutako produktu gehienetan, oleiko ugariko ekilorearekin ordeztea hautatu dugu, ia palmak bezainbat harrotu eta testura bertsua ematen baitu; hala, gantz saturatu kopurua jaisten du %80raino, eta %55eraino zenbait galleta eta zerealetan. Hura ordezkatzeko, elkarrekin lan egin dugu gure produktuak ekoizten dituzten fabrikatzaileekin eta kremak, margarinak, hostopilak, esnegainak, txokolate estalkiak eta abar egiteko lehengaiak ekarten dituzten hornitzaileekin. Lan handia egin dugu, eskuz esku, EROSKIko teknikariek eta gure hornitzaileen I+G, Kalitate Eta Produkzio arloko taldeek. Guztira, ehun lagunek baino gehiagok batu dituzte ahaleginak proiektu honetan, eta arrakasta erdietsi dugu modu aurrendarian.

Ekimen horri balekoa EROSKI Fundazioaren Batzorde Zientifikoak eman dio, gure aholkularitza organoa bera. Hura arduratzen da osasun eta elikadura arloko proposamenei bermea emateaz eta komunitate zientifikoak seinalatzen dituen behar eta lehentasunen araberakoak direla ziurtatzeaz.

Areagotu egin dugu klima aldaketa borrokatzeko eginahala; izan ere, konpromiso handinahitsua hartua dugu, hau da, berotegi efektuko gasen emisio garbiak zero izatea 2050ean. Hala, lehen banaketa katea bihurtu gara Espainian bere buruari karbono neutraltasunaren helburua ezartzen. Alde horretatik, iraunkortasunaren alde darabilgun estrategia indartu dugu, ingurumen arloko konpromisoak berrikusita.

Horretarako, elikagai-negozio eta marketin-praktika arduratsuei buruzko jokabide kodera atxiki gara, zeina hil honetan aurkeztu baitu Europar Batasunak Bruselan —Espainian banaketa etxe bakarra gara gaur egun bere borondatez batu dena atxikimendu horretara Europako beste enpresa lider batzuekin batera—. Lan esparru handinahitsua da, elikadura negozioaren iraunkortasunari lotua.

“Lehen banaketa katea bihurtu gara Espainian bere buruari karbono neutraltasunaren helburua ezartzen”.

EROSKIn Jokabide Kode horretan markatutako helburu guztiak izenpetu ditugu; era berean, helburuok lerrokatuta daude Osasunaren eta Iraunkortasunaren arloko 10 Konpromisoekin. Dekalogo horretan arlo hauek lantzen dira: elikagaien segurtasuna, elikadura osasungarriaren promozioa prezio merkean, haur gizentasunaren prebentzioa, iraunkortasunaren eta tokian tokiko ekonomiaren iraunkortasuna eta kontsumitzailearentzako informazioa. “Europako ekimen hori txalotzen dugu, eta hastapenetik atxikitzen gara Jokabide Kode horretara; gainera, nekazaritzako elikagaien sektore osoa animatzen dugu horra batu daitezen. Denok elkartuta baino ez da izango eraginkorra klima larrialdi honi buelta eman eta iraunkortasunaren arloan ditugun betebeharrak gauzatuko baditugu“, esan du EROSKIren Osasun eta Iraunkortasun arloko zuzendariak, Alejandro Martinez Berriochoak.

%39 pasa gutxitu dugu karbono gure aztarna 2017tik hona; horrek esan nahi du 145.116 tona CO2 baliokide saihestu ditugula, hau da, gutxi gorabehera Espainian 120.000 auto berrik 10.000 km egitean igortzen dutena. Horretarako ekintza sail bat gauzatu dugu erakundearen bizi zikloaren ikuspegitik eta ingurumenean gure jarduerak inpaktua izan dezakeen balio katearen fase guztietan esku hartu dugu.

“La pandemia ha puesto de relieve la importancia que los eventos de la naturaleza pueden llegar a tener en el bienestar social, pero a la vez ha demostrado que es posible trabajar en cooperación para revertir sus efectos. Esto nos debería animar para encarar con determinación, trabajo y confianza otros grandes retos globales que no podemos soslayar, como es el cambio climático”, explica el director de Salud y Sostenibilidad de EROSKI.

EROSKIn aurrealdeko Nutri-Score etiketa aurreratua gure markako produktuetan sartzen hasi ginenetik —aitzindari gisa Espainiako banaketaren sektorean—, egiaztatu dugu eragin baikorra izan duela erosketa osasungarriago egiteko orduan elikagai ontziratuen kasuan, eta horrek ez du inolako atzerako eraginik izan produktu freskoen kategorian.

Bi urtez baino gehiagoz aztertu ditugu askotako kategoriatako ia 2.000 elikagai ontziraturen salmentak gure sare komertzialeko 1.348 saltokitan. Analisien emaitzek erakusten dute Nutri-Scorek kalifikazio hobea ematen dien produktuek igoera izan dutela salmentan eta kalifikazio txarragoa dutenek behera egin dutela.

Emaitza horien arabera, Nutri-Scorek ez du eragin ezkorrik izan etiketarik ez duten produktu freskoen salmentan —esaterako, fruta, berdurak eta arraina—. Salmenten mixean, ordea, bai erakusten dute datuek aldaketa bat: Nutri-Scorek kalifikazio hobea (A eta B letrak) ematen dienek portaera hobea izan dute salmentetan kalifikazio okerrena (D eta E) dutenek baino. C letraren eboluzio soslaiak ia ez du aldaketarik izan.

“Hauturik osasungarrienek (A-k eta B-k) garrantzia hartu dute, letra horiek baitute produktu kategorien aldaerarik gehien”.

Kontsumitzaileek ez dute aldaketa zorrotzik egin ohi, eta azterketako datuek ez dute islatzen kanibalizaziorik kategorien artean, baizik eta gehiago haien barnean. Hau da, joera ez da nutrizio aldetik onena den hautua aukeratzea beste produktu kategoria batean, baizik eta Nutri-Scoreren arabera osasungarriagoa den hautu bat egitea produktu familia beraren barnean edo behar berari erantzuten dioten familien barnean.

Analisiaren datuek berresten dute Nutri-Scoreren iritsieratik elikagaien kategoriek zalantzarik gabe zenbait punturen igoera izan dutela salmentetan ontziratutako elikagaien batezbestekoaren gainetik.

Nutrizio aldetik aldakorragoak eta konplexuagoak diren elikagai ontziratuen kategorietan, zeinetan hautu gaitasuna dagoen Nutri-Scoreren sailkapen letra desberdinen artean, joera dago salmentan ehuneko batzuk igotzeko soluziorik onenen alde.

EROSKIk egindako analisiaren emaitzak esanguratsuak dira: eskaintzek eta sustapenek eragin handia dute salmentetan, eta erosketa osasungarria baldintza dezakete Nutri-Scorek baino indar handiagoz.

Gutxienez 12 urtetik beherako kide bat duten familia gazteek osatzen dute gure bezeroen %17, hau da, bezero guztien zati nabarmen bat. Etxean adingabeak dituzten familia horiek behar bereziak dituzte, eta guk programa espezifiko bat garatu dugu haien soslaira egokitutako proposamenekin osatuta, aurrezpena eta arlo askotako informazioa konbinatuta, hala nola nutrizioa, higienea, puerikultura eta emozioen kudeaketa.

Proposamen horiek bost ardatz dituzte: produktua, etekin ekonomikoa, zerbitzuak, onura emozionalak eta soslaira egokitutako edukiak. Zehazki, gure 0-12 Familia Planak aurrezpen etengabeak, deskontu txartelak eta doako finantzaketa eskaintzen ditu. Gainera, nutrizio eta pediatria arloko edukiak ematen ditu; besteak beste, aholkuak eta gomendioak elikaduraz, zainketaz eta hezkuntza emozionalaz, guztiak ere etapa bakoitzera egokituak eta formatu askotakoak, hala nola gidak, bideoak, gamifikazioa, ekitaldiak… Gainera, zalantzak argitzeko modua ematen du nutrizio eta pediatria arloko kontsultategi baten bitartez.

“Gutxienez 12 urtetik beherako kide bat duten familia gazteek osatzen dute gure bezeroen %17, hau da, bezero guztien zati nabarmen bat”.

EROSKIn familia gazteak lehentasunezko segmentu bat dira, 480.000 bezeroz baino gehiagoz osatuak; bezero horiek, 2019an 15,4 milioi erosketa ekitaldi egin zituzten gure establezimenduetan. Galizian eskualdeko bezeroen %21 dira, eta Euskal Autonomia Erkidegoan eta Balearretan %20 inguru.

2020a ezohiko urtea izan da. Batik bat COVIDarengatik, baina baita EROSKIk ezohiko egoera horretan izan duen zereginagatik eta taldearen etekin operatiboa joan deneko 12 urteetako onena izan delako ere, 252 milioi eurotara iritsi baita. Halaber, ezohikoa izan da, amaitu egin delako orain 12 urte birdimentsionatzeko eta berritzeko abiaturiko etapa.

Urte zenbait eman ditugu hobetzen, eta hori eraldaketa planen emaitza da; izan ere, planok gure negozioa birdimentsionatu egin dute baina baita haren erakargarritasuna eta lehiakortasuna hobetu ere. Etapa hau gainditu badugu, ahaleginaren, elkartasunaren eta sakrifizioaren kultura kooperatiboari esker gainditu dugu. Etapa hau amaitzen ari da, eta indartuta atera gara, edozein gorabeherari modu hobean erantzuteko moduan.

“Azken urteetan lortutakoari esker, etapa berriari mugapen gutxiagorekin heldu ahalko diogu, eta indartuta atera gara edozein gorabeherari hobeto erantzuteko“.

Azken urteetan lortutakoari esker, indartuta atera da langile eta kontsumo bazkideok proiektu honetan dugun zeresana. EROSKIn iraganean baino mugapen txikiagoarekin abiatuko dugu etapa berria, baina betiere ardatza enpresa kooperatiboarekin dugun konpromisoan jarrita, xedea izanik bazkideen eta gizartearen aldeko eraldaketan eragile aktibo izatea. Proiektu horretan, datozen bost urteetan 2.000 lagun inguru batuko dira kooperatibarako bazkideetara.

Era berean, gure asmoa da denda gehiago irekitzea —300 inguru— eta gure sarea eraldatzen jarraitzea. Horretarako, 420 milioi euro inbertituko ditugu 2021-2024 Plan Estrategikoan. EROSKIren eredu komertzial berriek apustu argia egingo dute tokiko produktuen, produktu osasungarrien eta produktu iraunkorren alde.

Hil honen hasieran, Iñigo Urkullu Eusko Jaurlaritzako lehendakariak, Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusiak eta Gorka Urtaran Gasteizko alkateak inauguratu dute gure bloke logistiko berria, zeinetatik Euskal Autonomia Erkidegoko 300 denda baino gehiago hornituko baititugu produktu freskoekin.

27.400 metro koadro baino gehiago dituen partzela batean dago, Jundizko industrialdean, eta 17.600 metro koadro oso ditu hoztuta. Hogeita hamar nasa ditu ibilgailu pisutsuetarako, eta 400 tona produktu fresko kudeatzeko modua ematen du. Instalazio berrietan 20 milioi euro inbertitu ditugu, eta 150 lagun inguru aritzen dira.

Banaketa plataforma berri hau modernoa, eraginkorra eta iraunkorra da, eta, azpiegitura berriarekin, plataforma sare garrantzitsu eta eraginkor bat osatu dugu Galiziatik Balearretara, ekoizpena salmentarekin uztartzeko balioko diguna; alde horretatik, prozesu logistiko eta kudeaketa eta informazio sistema sofistikatuak darabiltza, datu eta teknologiek garrantzi handia hartzen dutelarik.

Azpiegituren garrantzi logistikoa agerian gelditu da 2020ko pandemiarekin eta Filomena ekaitzarekin, balio katea tinkatu baitute. Gainera, lehiakortasun akuilu bat dira ekoizle txikiarentzat, bestaldera eskura ez lituzketen merkatuen sarbidea errazten baitie. EROSKIn, nekazaritzako 2.400 ekoizle txikirekin baino gehiagorekin aritzen gara tokiko produktuaren aldeko politikaren barruan.

“Azpiegitura logistiko hau giltzarrizkoa da produktu freskoaren eta tokikoaren inguruko estrategian, eta, gainera, modua ematen digu ingurumenaren eta ekonomiaren aldetik balio katearen iraunkortasuna hobetzeko, izan ere, lehen sektorea integratzen eta trakzionatzen baitu”.

EROSKIren Jundizko freskoen banaketa plataformara eginiko bisitan, Iñigo Urkullu lehendakariak esan zuen “inbertsio hau aurrerapauso digital eta berde bat dela, Europan eraldaketa bikoitz hori lideratu nahi duen herrialdearentzat”. Horretaz gainera, nabarmendu zuenez, “EROSKIk bere ezaugarri kooperatiboei eusten die: ingurunean errotuta eta tokiko produktuaren alde eginda, kontsumitzalearen zerbitzuko berrikuntza eginda eta iraunkortasunarekin eta ingurumenarekin konprometituta”.

Azpiegitura logistiko hau giltzarrizkoa da produktu freskoaren eta tokikoaren inguruko estrategian, eta, gainera, modua ematen digu ingurumenaren eta ekonomiaren aldetik balio katearen iraunkortasuna hobetzeko, izan ere, lehen sektorea integratzen eta trakzionatzen baitu. 2020an, EROSKIn tokiko produktuen 2.000 erreferentzia inguru gaineratu ditugu, horietatik %50 baino gehiago produktu freskoak. Azpiegitura logistiko hau giltzarrizkoa da produktu freskoaren eta tokikoaren inguruko estrategian, eta, gainera, modua ematen digu ingurumenaren eta ekonomiaren aldetik balio katearen iraunkortasuna hobetzeko, izan ere, lehen sektorea integratzen eta trakzionatzen baitu. 2020an, EROSKIn tokiko produktuen 2.000 erreferentzia inguru gaineratu ditugu, horietatik %50 baino gehiago produktu freskoak.

Produktu galkorren logistika modernizatu ez ezik, ingurumenarekin errespetu handiagoz jokatuko dute instalazioek, teknologia gaurkotuarekin hozte ganbera eraginkorragoak izango baitituzte, eta konfort eta segurtasun handiagoak emango dizkiete plataformako langileei. Instalazio berriak diseinatzeko orduan, aintzat hartu ditugu LEED GOLD nazioarteko ingurumen ziurtagiri ospetsuaren arauak eta baldintzak, eta, horiek betetzea lortuz gero, ziurtatuko dugu ekoefizientzia eta iraunkortasun estandar zorrotzak beteta egina dagoela eraikina.

Iraunkortasunarekin dugun konpromisoaren parte bezala eta ekonomia zirkularraren ikuspegitik, alderantzizko logistikako prozesuak bultzatzen ditugu, dendetatik plataformetara eta enpresa hornitzaileetara, sortzen ditugun hondakin organiko eta ez-organikoak behar bezala berrerabiltzeko. Hondakin kantitatea minimizatzeaz gain, beste prozesu produktibo batzuetan lehengai birjinarik ez erabiltzea ere esan nahi du horrek.

Ildo horretan, CAPRABO berritzen ari da hondakinak kudeatzeko duen sistema Sandach izeneko bilketa ereduaren bitartez. Dendetan sortzen diren azpiproduktu organikoak biltzeko sistema bat da; bilketa hori gestore baimenduekin eta atzeranzko logistikarekin gauzatzen du, eta gero produktuak ekoizteko lehengai gisa erabiltzen du beste sektore batzuetan, hala nola kosmetika. Hortaz, azpiproduktu organikoari bigarren bizitza bat ematen zaio. Zentro bakoitzak azpiproduktua bereizten du nondik datorren, arrandegitik, harategitik edo urdaitegitik. Behar adina kopuru biltzean, ZAL plataformara bidaltzen da alderantzizko logistikaren bitartez.

CAPRABOk bere 212 dendetara zabalduko du Sandach bilketa datozen asteetan. Iragartzen duenez, urtean 260 tona haragi baino gehiago bilduko du, eta 400 tona arrain baino gehiago.

Enpresa txiki eta ertainekin azkenaldian lantzen eta garatzen joan garen konpromisoan aurrerapenak egiten jarraitzeko, inkesta bat egin diegu lankidetzan aritzen garen ekoizle txiki eta ertainei. Emaitzetan ikusten da banatzaile gisa oso nota ona ateratzen dugula. Gehienbat nabarmentzen digute kontsumitzailea eta haren beharrak ezagutzen ditugula, eta EROSKI tokian tokiko produktuen enbaxadore ontzat dute horien ikusgarritasuna eta ezagutza sustatzen duelako.

Horrez gain, enpresa txiki eta ertainekin dugun konpromisoaren parte, gure ekoizle txikiek gure prestasuna eta eskuragarritasuna nabarmendu dituzte, baita kalitate eskakizun handia egiten dugula eta hori publiko egiten dugula ere, eta horrekin batera praktikan jartzen dugula tokian tokiko produktuekin dugun konpromisoa.

Aragoiko, Balearretako, Kantabriako, Errioxako, Nafarroako, EAEko, Kataluniako eta Galiziako ia 700 hornitzailek bete dute inkesta, eta, enpresa txiki eta ertainekin lankidetza proiektu bat eratzeko, lehentasunezkotzat identifikatu dituzte hornikuntzaren eta berrikuntzaren eremuak.

“Enpresa txiki eta ertainekin dugun konpromisoaren parte bezala, gure ekoizle txikiek gure prestasuna eta eskuragarritasuna nabarmendu dituzte, baita kalitate eskakizun handia egiten dugula eta hori publiko egiten dugula ere”.

EROSKIrekin izandako kolaboraziotik, alderdi on gisa ipini dute tratu hurbila eta atsegina, tokian tokikoari emandako laguntza eta komunikazioa. Hobetzekotzat dute, aldiz, zorroztasun administratiboaren eremua.

EROSKIk eskertzekotzat du izan den partaidetza handia; izan ere, horri esker, tokian tokiko ekoizle txikiekin jarduteko ildo berriak identifikatu ditugu, eta hala txertatu ditugu gure kudeaketa plan berrian, xedea baita hobetzen jarraitzea elkarrekin dugun harremana eta lankidetza, orobat aukera berriak detektatzea negozioa elkarrekin nola garatu.

Hil honen erditsuan, EROSKI 3C plataforman txertatu da CAPRABO. Lankidetza tresna berritzaile bat da zuekin, gure hornitzaile zareten horiekin, eta, hala, jauzi bat eman nahi dugu gure eskaintza komertziala lehiakorragoa izateko; helburua da irtenbide berriak garatzea bezeroarentzat haren kontsumo ereduei buruzko informaziotik abiatuta.

Datu bolumen handi bat du plataformak oinarrian. Kontsumitzaile jendearen gustuak, ohiturak, beharrak eta eskariak biltzen ditu, eta asmoa da eskaintza komertzial hobea egitea azken belaunaldiko kudeaketa ereduekin. Haren 315 zentroei buruzko datuak jada plataformara iraultzen dira, eta hortaz, 800 milioi euro pasaren negozio bolumena analizatzen du, segmentazio soziodemokrafikoak eginez CAPRABOren erosketa xedearen ikuspegitik.

“Laguntza handia da produktuak merkaturatzen ditugunerako; izan ere, modua ematen digu kanpainak egokitzeko oso xede jende jakinetara, gure datu baseko erosketen jarraibideetan oinarrituta”.

Informazio horrek lagunduko digu zehaztasun handiagoarekin ezagutzen CAPRABOko bezeroaren portaera, erosketa maiztasuna, batez besteko gastua, saskiko artikulu kopurua, eta abar. Gainera, Capraboacasa online kanaleko erosketa ohiturak ere aztertzen ditu. Hortaz, analisi horrekin, sustapen eraginkorragoak egin ez ezik, produktu berrien segimendua egin ahalko dugu, baita jardunean diren bestelako ekimen batzuena ere. Laguntza handia da produktuak merkaturatzen ditugunerako; izan ere, modua ematen digu kanpaina egokitzeko oso xede jende jakinetara, gure datu baseko erosketen jarraibideetan oinarrituta.

Hura txertatuta, erabaki partekatuak hartzeko moduan gara, eta kontsumitzailearen esperientzia hobetuko duten erabaki partekatuak hartu ahal ditugu giltzarrizkoak diren alorretan; besteak beste, sortaren zabalera, aukera askatasuna, sustapena eta produktu berrien garapena. Plataforma horren bitartez, gure salmenten datuak erakusten dizkizuegu, zertarako eta, tresna berri honekin analizatuta, ekintza zehatzak eta bezeroen soslaien araberako estrategiak elkarrekin diseinatzeko.